Saturday, September 03, 2005

Gestalt

Adult learning - R.Bernard Lovell
گشتالت* کلمه اي آلمانی به معنای صورت، ترکيب، شکل يا قالب است.گروهی از روان شناسان** اين عنوان را انتخاب کردند زيرا تأکيد داشتند که ادراک را در يک صورت و قالب صحيح شکل بدهند. ورتهيمر معتقد بود که تجزيه ی کل به عناصر يا قسمت های مجزا چنان که روان شناسان مکتب محرّک و بازتاب مصر به انجام آن بودند، کاری بيهوده و بی نتيجه است. علاقه و توجه اصلی روان شناسان گشتالت بر عرصه ادراکات متمرکز است. ورتهيمر برای ادراک چهار قانون قائل است که با هم اصلی کلّی يا معنی آفرينی را به وجود می آورند. اين اصل بيان گر آن است که فرد مهدوده ی ادراک را با چنان صورت ساده و روشنی نظم می دهد که معنی آفرين باشد. چهار قانون شباهت، مجاورت، پيوستن و مداومت چگونه گی صورت بندی ادراک را بيان می کنند.
شباهت مبتنی بر اين اصل است که در يک محيط مرئی ما تمايل به آن داريم که اجزاء مشابه را برگزينيم و به صورت يک واحد دسته بندی کنيم. مجاورت يعنی اين که اجزاء نزديک به هم تمايل دارند که به هم بپيوندند و يک واحد کامل و مجزا را تشکيل دهند. پيوستن دارای اين مفهوم است که اگر گسيخته گی هايی در صورت های مرئی وجود داشته باشد، مثلاً يک طرح يا تصوير ناتمام باشد، بيننده در صدد بر می آيد که تصوير ادراکی کاملی از آن بسازد. مداومت به توصيف چگونه گی ادامه ی دلخواه خطوط مستقيم و منحنی های دلخواه در قوه ی ادراک ما می بردازد.
يک روان شناس مکتب گشتالت خواهد گفت يک کارتون در صورت تفکيک خطوط متشکّله ی آن قابل فهم نخواهد بود.ارزش کل از ارزش اجزاء آن بيشتر است. مثلاً آن کيفيت فوق العاده ی معنی آفرين، که ما حرکت پنج خط را به عنوان چهره ی يک سياست مدار معروف تشخيص می دهيم نتيجه ی آن چهار قانون ادراک است. بنابر نظريات اين مکتب، همين چهار قانون توضيح دهنده ی اين مسئله هستند که چگونه ما به جای نت های مجزای موسيقی، آهنگ ها و لحن های پيوسته را دريافت می کنيم.

* die Gestalt : Aussehen, äußere Form, Erscheinung, Körperbeschaffenheit ...(der Sprach Brockhaus)
** kohler (1887-1967), koffka (1886-1941), wertheimer (1886-1943), lewin (1890-1947)

No comments: